Overgewicht en zwanger worden
Heb je een maatje meer en wil je graag je kinderwens in vervulling brengen? Dan zullen er misschien vragen bij je opkomen of het problemen zou kunnen opleveren. Om je hierbij te helpen en de kans op een gezond kindje zo groot mogelijk te maken staan hieronder een aantal handige stappen. Voor een goede voorbereiding op de zwangerschap en het zwanger worden zouden deze stappen ondernomen kunnen worden.
Stap 1. Vraag jezelf af hoe gezond jouw levensstijl is.
Voordat je zwanger wilt worden is het belangrijk jezelf af te vragen of je gezond bent. Heb je bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk of last van diabetes? Mensen met overgewicht hebben hier namelijk sneller last van. Ook regelmatig actief zijn heeft een positief effect of de gezondheid. Vind je dus dat je genoeg beweegt? Daarnaast kunnen leeftijd, gezondheidsproblemen en erfelijke aandoeningen een rol spelen. Bedenk dus dat ook dit de kans op zwangerschap kan beïnvloeden.
Stap 2. bezoek de huisarts
Om meer duidelijkheid te krijgen over deze vragen zou je het beste langs de huisarts kunnen gaan. Wees eerlijk tegen de huisarts over je gezondheid en gewicht. Het is misschien verstandig eerst gewicht kwijt te raken voordat je zwanger wordt. Wanneer dit het geval is zou de huisarts je hierover goed kunnen adviseren en zou je eventueel doorverwezen kunnen worden naar een diëtist.
Stap 3. test op Diabetes
Diabetes kan een grote invloed hebben op de zwangerschap, daarom is het belangrijk je op diabetes te laten controleren. Laat je hierop door de huisarts testen, zodat er vastgesteld kan worden of je hiermee te maken hebt. Zwangere vrouwen die niet behandeld worden voor diabetes hebben namelijk een grotere kans op een miskraam of een kindje met een geboren afwijking, omdat de bloedsuikergehalte te hoog is. Als blijkt uit de test dat je diabetes hebt kan je hier voor behandeld worden. Dit zorgt ervoor dat de bloedsuikergehalte op pijl blijft.
Stap 4. BMI berekenen
Voor een gezonde zwangerschap moet je BMI niet al te hoog zijn. Bij een BMI van 30 of hoger is de kans groter dat je tijdens de zwangerschap last krijgt van zwangerschapsdiabetes of zwangerschapshypertensie. Van het laatste geval spreekt men als de bloeddruk te hoog is. Er zijn ook onderzoeken die denken dat het voor iedereen, ongeacht je gewicht, gezond is voor de zwangerschap om 10% van je gewicht kwijt te raken. Dit zouden de kansen op complicaties tijdens de zwangerschap verkleinen. Vraag de huisarts wat voor jou gezond is.
Stap 5. gezonde voeding
Wanneer het nodig blijkt te zijn dat je gewicht moet verliezen, zorg dat dit dan op een gezonde en verantwoorde manier gebeurt. Te weinig eten heeft geen zin en is erg slecht. Als je zwanger wilt worden kan een te snelle gewichtsafname erg negatief zijn voor de eigen gezondheid en die van het kindje. Door goede voeding wordt de kans op een gezond kindje groter. Zorg er elke dag voor dat je fruit, groente, granen en eiwitten eet. Ook kunnen prenatale vitaminen een goede aanvulling zijn, zoals 400 mcg foliumzuur per dag.
Stap 6. vruchtbaarheid
Ook al moeten er misschien wat kilo’s af, het is fout te denken dat vet slecht is voor de vruchtbaarheid. Vet heeft het lichaam nodig om hormonale processen uit te voeren. Deze processen zorgen er onder andere voor dat er ovulaties optreden en dat je zwanger kunt worden. Vet heeft dus wel degelijk een belangrijke functie, maar te veel lichaamsvet kan juist een tegengesteld effect hebben. Overgewicht kan er voor zorgen dat de hormonale processen in de war raken en dat de normale ovulatiecyclus wordt verstoord. Zo kan de ovulatie onregelmatiger gaan optreden of zelfs wegblijven. Door je hierop te laten controleren bij de huisarts kan je jezelf zeker stellen of bij jou een hoger gewicht geen negatieve effecten heeft op de vruchtbaarheid.
Stap 7. jouw lichaamsvorm
Vruchtbaarheid hangt ook samen met jouw lichaamsvorm. Vrouwen met peervormige lichamen hebben brede heupen en een smalle taille, doordat bij hun het overtollig vet ophoopt bij de heupen. Bij een appelvormig lichaam hebben vrouwen juist smallere heupen en hoopt het overtollig vet op bij de buik. Dit kan echter wel iets nadeliger zijn voor de vruchtbaarheid. Vet op de buik kan er voor zorgen dat er teveel oestrogeen wordt aangemaakt. Dit kan de vruchtbaarheid op een negatieve manier beïnvloeden, omdat dit hormoon de hersenen een sein kan geven om minder FSH, het follikel stimulerend hormoon, aan te maken. Als er minder FSH gemaakt wordt kan het betekenen dat het langer duurt voordat de eicellen tot rijping worden gebracht. Hierdoor kunnen ze niet op tijd ontwikkeld worden en neemt de kans op vruchtbaarheid af.
Stap 8. doe aan beweging
Op je gewicht letten doe je natuurlijk niet alleen door gezond te eten. Het is ook erg belangrijk om voldoende en regelmatig aan beweging te doen. Probeer per dag ten minste 30 minuten of meer te bewegen. Dit hoeven geen zware activiteiten te zijn, maar doe iets wat je leuk vindt. Je kunt hierbij aan simpele dingen denken als een stukje wandelen, fietsen of zwemmen. Als je gewoonlijk maar weinig aan beweging doet is het verstandig rustig te beginnen. Begin bijvoorbeeld eerst een aantal dagen per week met 10 tot 15 minuten te wandelen. Zodra dit een gewoonte wordt kan je het uitbreiden tot minimaal 30 minuten per dag.
Stap 9. nog niet zwanger
Als je al een aantal maanden zwanger probeert te worden zonder succes, dan is het verstandig de huisarts weer in te schakelen. Geef de moed niet op en probeer er achter te komen hoe jouw ovulatiecyclus in elkaar zit en wat jouw meest vruchtbare periode is. Het kan erg zinvol zijn de huisarts te melden of je de afgelopen tijd last hebt gehad van bijvoorbeeld ziektes, stressvolle periodes of problemen met het lichaam, zoals een te snelle gewichtstoename of –afname. Dit zouden oorzaken kunnen zijn. Laat hierop niet alleen jezelf, maar ook je partner controleren. De huisarts zou kunnen nagaan of er problemen zijn met de vruchtbaarheid. Eventueel zou je na een bezoek aan de huisarts doorverwezen kunnen worden naar een specialist voor meer informatie en verdere hulp.
Stap 10. bloedtest
Als je na de vorige stap nog niet veel wijzer bent geworden, dan kan er verdere onderzoek worden gedaan om meer te weten te komen over je vruchtbaarheid. Er kan een bloedtest afgenomen worden om te kijken of je hormoonspiegel in orde is. Wanneer dit niet het geval blijkt te zijn, kan dit een oorzaak zijn voor problemen met de ovulatie. Dit kan wederom het beste verholpen worden door gewichtsafname. Laat je hierdoor echter niet afschrikken. Meestal is het nodig om maar 5 tot 10 procent van je totale gewicht af te vallen om je hormoonspiegel en vruchtbaarheid te herstellen.
Stap 11. Overweeg clomifeen
Vrouwen met overgewicht en een onregelmatige of wegvallende ovulatie kunnen het medicijn Clomifeen toegediend krijgen. Clomifeen zorgt ervoor dat je hersenen een sein doorgeven om meer FSH en LH, het luteïniserend hormoon, aan te maken. LH zorgt voor de rijping en het vrijkomen van de follikel. Stimulering van deze hormonen zorgt voor een herstel van de ovulatie. Een andere manier om de ovulatie te herstellen is door elke dag een hormoon injectie toegediend te krijgen met de hormonen FSH en LH. Bij beide methoden, zowel bij gebruik van clomifeen als een hormoon injectie, is de kans groter op twee- of meerlingen. Dit komt omdat de methoden ervoor kunnen zorgen dat er meerdere follikels vrijkomen.
Stap 12. Aanpakken van PCOS
Wanneer je ervoor hebt gekozen verdere onderzoek te laten doen naar je vruchtbaarheid kan eruit komen dat je het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) hebt. Ongeveer de helft van de vrouwen die hieraan lijdt heeft overgewicht. Vrouwen met PCOS hebben holtes in de eierstokken gekregen die gevuld zijn met lucht of vocht. Deze holtes worden cystes genoemd en ontstaan in de eierstokken wanneer de follikel niet in staat is zich te volgroeien en zich voor te bereiden op de ovulatie. Deze cysten ontstaan door een afwijking in de hormoonspiegel. Zoals eerder vermeld is het beste advies om je hormoonspiegel en ovulatie te herstellen gewichtsverlies. Als je meer informatie over PCOS en mogelijke behandelingen wilt , dan is het verstandig langs de huisarts te gaan.
Stap 13. medische ingreep
Een ingreep tegen gewichtsverlies is natuurlijk een grote maatregel die getroffen kan worden tegen overgewicht. Echter heeft een operatie, zoals een maagverkleining, volgens een aantal studies een positief effect op de ovulatie van vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen door overgewicht. Denk erbij na dat een maagverkleining niet de meest snelle manier is om zwanger te worden. Vrouwen die deze medische greep hebben ondergaan worden geadviseerd ten minste 18 maanden te wachten met een eventuele zwangerschap. Dit is ter bescherming van jezelf en van het kindje. De kans op ondervoeding is groter, omdat er na de ingreep veel gewicht verloren gaat worden.
Stap 14. overgewicht bij je man
Niet alleen bij vrouwen, maar ook bij mannen kan overgewicht een probleem zijn bij het zwanger worden. Het blijkt dat mannen met overgewicht vaker problemen hebben met de productie van sperma en dat de kans op onvruchtbaarheid groter is. Uit een onderzoek is gebleken dat mannen met overgewicht gemiddeld een lagere testosteronniveau hebben. Te weinig testosteron heeft nadelige gevolgen voor de spermaproductie. Om dit te herstellen is het ook voor mannen belangrijk gewicht te verliezen, zodat de vruchtbaarheid weer toeneemt.
Stap 15. stress
Om overgewicht aan te pakken is het van belang gezond te eten en genoeg te bewegen, maar er moet niet vergeten worden naar een eventuele oorzaak te zoeken. Stress kan bijvoorbeeld een grote boosdoener zijn. Het kan ervoor zorgen dat je teveel gaat eten, wat uiteindelijk negatieve gevolgen kan hebben voor de vruchtbaarheid. Niet lekker in je vel zitten of zelfs een depressie hebben kan je hormoonspiegel uit balans halen, waardoor het kan gebeuren dat je ovulatie weg blijft. Je zou al kunnen raden dat wanneer je jezelf gelukkiger en minder gestrest voelt dit positieve gevolgen heeft voor de zwangerschap. Om je een duwtje in de goede richting te geven zou je bijvoorbeeld yoga lessen kunnen volgen. Zo kun je jezelf leren ontspannen, zodat je de zorgen even kunt laten gaan. Daarnaast blijft het natuurlijk ook belangrijk je gevoelens niet voor je alleen te houden en ze te delen met je partner.
Stap 16. tegengaan van eetbuien
Het komt vaak voor dat vrouwen met overgewicht last hebben van eetbuien. Om aan een gezond dieet te beginnen is dan makkelijker gezegd dan gedaan. Vaak hebben mensen die hiervan last hebben negatieve gevoelens over zichzelf. Deze eetstoornis lijkt dan ook veel op boulimia, alleen bij boulimia proberen mensen het voedsel weer kwijt te raken door bijvoorbeeld veel te gaan sporten of te braken. Wanneer je last hebt van eetbuien en je weet er niet mee om te gaan, dan is het verstandig hulp te zoeken bij bijvoorbeeld je huisarts.
Stap 17. leer zwangerschapscomplicaties kennen
Onderzoeken wijzen uit dat gemiddeld gezien het risico groter is op complicaties tijdens de zwangerschap wanneer je overgewicht hebt. Een aantal complicaties die kunnen optreden zijn zwangerschapsdiabetes, zwangerschapshypertensie, zwangerschapsvergiftiging en een keizersnede. Wees dus bedacht op de complicaties en zorg ervoor dat je er eventueel wat informatie over te weten komt. De kans op complicaties is per vrouw verschillend tijdens de zwangerschap en hangt voor een groot deel af van je eigen gezondheid. Als je voor de zwangerschap over het algemeen goed voor je gezondheid zorgde dan is de kans op goed verloop van de zwangerschap groter.
Stap 18. blijf gemotiveerd
Wanneer het is gelukt een gezond levenspatroon aan te nemen, verlies dan niet te snel het verlangen naar een kindje. Natuurlijk komt de zwangerschap het liefst zo snel mogelijk, toch moet je geduld blijven houden. Het is eerder een uitzondering dan een gewoonte dat het na een maand al lukt om zwanger te worden. Blijf dus gemotiveerd en neem de tijd. Probeer vooral niet al te veel zorgen te maken en geniet van de tijd samen met je partner.