Wat is ovulatie
Elke vrouw die zwanger wil worden, wil graag precies weten wanneer ze vruchtbaar is. Je kunt namelijk niet op elk moment in je cyclus zwanger worden, maar meestal wel na bevruchting. Dit is rondom de ovulatie of eisprong. Je bent dus pas vruchtbaar rond de ovulatie. Sommige vrouwen denken dat je alleen tijdens de eisprong vruchtbaar bent, maar dat is niet waar!
Soms ben je al vijf dagen voor de eisprong vruchtbaar of menstrueert je nog tijdens de eisprong. Je kunt al enkele dagen voor de eisprong in verwachting raken. Dit komt doordat spermacellen langer dan vijf dagen kunnen leven. Ook kan het voorkomen dat zaadcellen precies op de dag van jouw eisprong de baarmoedermond doordringen en jouw eicel daardoor wordt bevrucht.
Als je zwanger wilt worden, is het juist heel handig om alle ins en outs over de eisprong te weten. Want wanneer ontstaat een eicel of een eisprong precies en hoe worden ze bevrucht? Ovulatie heet ook wel de eisprong. De eisprong ontstaat door het hormoon LH, ook wel het luteïniserend hormoon genoemd. Dit hormoon geeft de eisprong een zet, maar eerst moet het eicel rijpen.
Als er in je eierstokken eitjes zijn gerijpt, komt er over het algemeen maar één tot rijping. Het eitje sluit zich vervolgens in de eierstok. Vervolgens gaat het hormonen aanmaken die het nodig heeft voor een zwangerschap: vanaf dat moment noem je het eitje ‘het gele lichaam’ of het ‘lege eiblaasje.’ Bij een eisprong komen er vervolgens één of meerdere uitgerijpte eicellen naar buiten door het scheuren van een eiblaasje (follikel). Het blaasje gaat vanaf dat moment oestrogene (vrouwelijke) als progesteron (mannelijke) hormonen produceren. Het restant van lege eiblaasje maakt, onder invloed van het follikelstimulerend en het luteïniserende hormoon, na de eisprong progesteron aan. Deze hormonen worden weer gestuurd door de hypofyse, onderdelen in je hersenen.
Rijping zaadcel
In de bijballen wordt het zaad van de man klaargestoomd tot zaadcellen. Dit duurt ongeveer één tot twee weken. Zaadcellen zijn niet altijd actief, omdat de zaadcellen door de zure omgeving van de buisjes van de zaadcellen niet kunnen bewegen. Daardoor kunnen de zaadcellen niet altijd actief zijn en kunnen ze niet altijd rijpen. Wanneer je de bijbal helemaal wilt legen, moet de man een zaadlozing hebben. En wanneer de man geen zaadlozing heeft, worden de zaadcellen door grote cellen in de bijbalstaart vernietigd. De zaadleiders brengen de zaadcellen uiteindelijk naar buiten tijdens de ejaculatie, de zaadlozing van de man. Daar komt ook het vocht van de zaadblaasjes, kleine kliertjes, naar buiten. De prostaat produceert ook vocht voor de ejaculatie door prostaatvocht naar buiten te brengen via de urinebuis.
Bevruchting eicel
In de eileiders bevruchten de zaadcellen het eicel. Je eileiders zijn ook wel openingen in je baarmoeder, die ongeveer 10 cm lang zijn. In het binnenste van je eierstokken zitten kliertjes, die vloeistoffen produceren om het eicel te vervoer. De zaadcellen zwemmen via de baarmoeder naar de eileiders toe. De eileiders worden weer aangemaakt door je eierstokken, kleine orgaantjes, die naast en achter je baarmoeder liggen. Uiteindelijk vestigen de cellen zich in je baarmoedermond. Zij kunnen dwars door het slijm van je baarmoederslijmvlies ‘zwemmen’, waar ze voeding uit kunnen halen.
Na ongeveer vijf dagen vestigt het klompje cellen (de ongeboren baby) zich in de holte van je baarmoeder, terwijl de cellen van het klompje zich alsmaar delen door de schorslaag van je eierstokken. Aan de buitenste kant van je eierstokken zitten eicellen, deze verspreiden zich meerdere malen. Wanneer je bent bevrucht, beschermt het eiblaasje het embryo. Na twee tot tweeënhalve maand zorgt de placenta voor je ongeboren kindje.
Versmelting eicel en zaadcel
Al na een half uur na de eerste geslachtsgemeenschap bereiken de eerste zaadcellen het eicel van de vrouw, de zaadcellen moeten namelijk 17 cm zwemmen. Slechts één zaadcel van de duizenden spermacellen kan de vrouw bevruchten. Na zeventig minuten kan een vrouw al bevrucht worden, dat staat namelijk voor de tijd tussen een bevruchting en een zaadlozing.
Vervolgens verdubbelt het materiaal zich en vindt na dertig uur al de eerste celdeling plaats. Wanneer het winnende zaadcel de kern van het eicel heeft bereikt en je dus van een ‘zygote’ spreekt, start de eerste celdeling. Dan wordt ook al duidelijk welk geslacht het kindje heeft, wat het karakter is en op wie het kindje lijkt. Wel bepaalt de combinatie van de ouderlijke kenmerken hoe het kind erfelijk belast wordt. Het eicel van de moeder en het zaadcel van de vader hebben elk 23 chromosomen, die zich telkens verdubbelen. Een chromosoom is ook wel een broedplaats voor duizenden genen. Je kan bij de eerste celdeling dus een nieuwe celkern met 46 chromosomen zien,. In de celkern zit dus het erfelijk materiaal van beide ouders, toch versmelt en verdubbeld het materiaal zich. Al deze nieuwe chromosomen zijn exacte replica’s/kopieën van de allereerste cellen.
Jongetje of een meisje?
Elke vrouw heeft twee X-chromosomen, ook al heeft zij een vader. Daarentegen heeft een man een X-chromosoom van zijn moeder en een Y-chromosoom van zijn vader. Je mag dus zeggen dat een man wel twee soorten zaadcellen heeft, het X-chromosoom en het Y-chromosoom, terwijl een vrouw alleen eicellen met een X-chromosoom heeft. Wanneer je een jongetje verwacht, ontwikkelt een zaadcel met een Y-chromosoom zich als een XY-chromosoom. Als een zaadcel van de man een X-chromosoom heeft, krijg je een meisje, het kindje heeft dan namelijk een XX-chromosoom.
Progesteron
Progesteron zorgt ervoor dat de baarmoeder zich voorbereidt op de komst van een bevrucht eitje. Daarnaast helpt progesteron ervoor dat de aangroei van je baarmoederslijmvlies stopt Sterker nog, het slijmvlies zal tot bloei komen. Hiermee is het de ideale nestelplek voor de bevruchte eicel, omdat het baarmoederslijmvlies nog meer voedingstoffen aan het bevruchte eicel kan geven.
Eisprong
Het blaasje van dit geselecteerde eitje knapt vervolgens door spanning: dit noemen we ook wel de eisprong. Je voelt hem vaak door een lichte, korte pijn in het onderste deel van je buik. Op dat moment wordt er bloed gevormd in de holte van je buik. Dit prikkelt het buikvlies en daar kun je soms last van hebben.
Niet bevrucht
Als het eicel niet bevrucht is, maakt je lichaam ook geen progesteron meer aan. Progesteron houdt het slijmvlies in balans, maar als de aanmaak van progesteron gestopt wordt, stoot het slijmvlies af. Je gaat dan ook weer menstrueren.
Let op: je bent meestal niet zwanger als je nog menstrueert, al komt het in enkele gevallen wel voor. Er zijn nog meer processen in je lichaam gaande waaruit je kunt afleiden dat er een eisprong plaats vindt, bekijk hiervoor de pagina ‘vruchtbare dagen‘. Raadpleeg voor een exact medische diagnose altijd een medisch specialist.