Oorzaken en verschijnselen van vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen
Wanneer je als koppel zijnde al een jaar probeert zwanger te worden, val je onder de norm ‘langer dan normaal.’ Deze definitie is door medici vastgesteld. Denk niet dat je helemaal nooit meer zwanger kunt worden of dat je kansloos bent, want er zijn nog vele opties mogelijk.
Er zijn verschillende oorzaken die onvruchtbaarheid in de hand helpen. We gaan de verschijnselen en oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen van de vrouw allemaal langs, zodat je een goed beeld krijgt van de oorzaken van allerlei vruchtbaarheidsproblemen.
Oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen bij de vrouw
Bij een kwart van de stellen met een kinderwens blijft de eisprong van de vrouw uit. Daarnaast kun je een afwijking aan je baarmoeder of eileiders hebben. Wij lichten daarom de oorzaken van onvruchtbaarheid toe en we reiken je handvaten aan.
Het uitblijven van de eisprong
Eisprong
Hoe merk je dat geen eisprong meer hebt? Als je menstruatiecyclus sterk afwijkt, heb je een grote kans dat je geen eisprong hebt. De eisprong kan om verschillende redenen niet plaatsvinden, zoals: PCOS, een overschot aan prolactine, als gevolg van kanker of vanwege een vroegtijdige overgang.
PCOS
Allereerst kan het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) ervoor zorgen dat jij geen meer eisprong krijgt. Ongeveer één op de tien vrouwen (5 tot 10% van de vrouwen) krijgt door PCOS geen eisprong. Hiermee is het de meest voorkomende oorzaak voor het uitblijven van de eisprong. Daarnaast kan door PCOS je baarmoederslijmvlies te dik worden, waardoor je wordt. Progesteron wordt immers in het gele lichaam geproduceerd, dat na je eisprong achterblijft in je eierstok. Bij PCOS menstrueer je bijvoorbeeld minder vaak of niet. Ook kun je meer lichaamsbeharing krijgen je normaal hebt en wordt de kans op kaalheid groter. Je lichaam produceert namelijk teveel androgene hormonen en daardoor maakt je lichaam meer mannelijke hormonen aan dan normaal. Bij PCOS kan je lichaam ook teveel lutheïniserende- en suikerregulerende hormonen aanmaken.
Topsport (langdurige lichamelijke inspanning), overgewicht en stress kunnen er eveneens voor zorgen dat jouw eisprong blijft. Gelukkig kunnen PCOS en de andere oorzaken verholpen met medicatie, afleiding, gewichtsafname en rust.
Een overschot aan prolactine
Door een grote hoeveelheid aan prolactine hormonen kan je eisprong uitblijven. Dit noemen we ook wel hyperprolactinemie. Hyperprolactinemie wordt veroorzaakt door het innemen van een bepaalde soort medicijnen. Zo kan medicatie tegen braken of een hoge bloeddruk (evenals antidepressiva) ervoor zorgen dat je meer prolactine hormonen aanmaakt dan goed voor je is. Daarnaast kan een prolactinonoom, een goedaardig gezwel aan de hypofose, de productie van prolactine hormonen verhogen. Medicatie kan gelukkig een overschot aan prolactine tegengaan.
Vroegtijdige overgang
Het kan zijn dat je vervroegd in de overgang bent gekomen. Je bent dan al voor je 40ste in de overgang gekomen. Waarschijnlijk heb je dan een lage oestrogeenspiegel. Daardoor kun je last krijgen van opvliegers, nachtzweten en blijft je menstruatie uit.
Het kan ook voorkomen dat je helemaal geen eicellen meer hebt. Meestal kun je dan niet op de biologische manier een kind verwekken. Wanneer je nog wel eicellen hebt, kunnen deze niet meer automatisch reageren op de normale stimulatie uit de hersenen. Het is daarom goed om te weten dat je eierstokken nog wel in bezig kunnen zijn. Vrouwen met eicellen kunnen hebben daardoor nog een kans van 10 à 5 procent om een eisprong te krijgen.
Kanker
Wanneer je als kind (voor je twintigste) voor kanker behandeld bent, kan het voorkomen dat je eierstokken door chemotherapie beschadigd zijn en je niet meer menstrueert. Radiotherapie bij de baarmoeder of eierstokken kan er namelijk voor zorgen dat je eicellen aangetast worden. Daardoor kunnen je eicellen onherstelbaar beschadigd worden. Desondanks wijst een recent onderzoek uit dat het vrouwen van 42 jaar lukte om, ondanks bestralingen en chemotherapie, na een jaar weer te menstrueren.
Verklevingen
Een verkleving wordt ook wel een adhesie genoemd. Vaak zitten, bij een verkleving, de eierstokken aan elkaar gekleefd. Verklevingen worden veroorzaakt door ontstekingen. Je kunt bij ontstekingen denken aan SOA’s of aan een doorgebroken blindedarmontsteking. De ontstekingen zorgen op hun beurt weer voor littekenvorming. Met behulp van IVF-technieken kunnen de eileiders operatief omzeild worden, alhoewel je na deze operatie bij een spontane zwangerschap wel meer kans hebt op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Deze behandeling is het meest geschikt voor jongere vrouwen, vooral de vrouwen die vanwege beschadigde eileiders onvruchtbaar zijn. Daarnaast kunnen de eileiders van sommige vrouwen niet altijd operatief hersteld worden.
Endometriose
In je baarmoeders zit slijmvlies, dit slijmvlies noemen we ook wel endometrium. Het slijmvlies wordt beïnvloed door hormonn. Bij elke cyclus maakt je lichaam slijmvlies aan en daarom wordt het slijmvlies tijdens je menstruatie ook weer afgestoten. Bij endometriose zit je baarmoederslijmvlies niet in de binnenkant van je baarmoeder. In plaats daarvan zit het slijmvlies in je (endel)darm, op je buikvlies of als een cyste in je eierstokken. Het slijmvlies is dus verdwaald en veroorzaakt door littekenweefsel een verkleving. Je kan bij endometriose last hebben van buikpijn, menstruatiepijn of je hebt pijn bij het vrijen.
We hopen dat wij je een goed beeld hebben gegeven van de oorzaken van verschillende vruchtbaarheidsproblemen. Raadpleeg voor een exacte medische diagnose altijd een huisarts of een gynaecoloog, dit zijn tenslotte medisch specialisten.